دسته‌بندی نشده یاداشت های نویسندگان سایت

‍ سفرنامه آناتولی(روز ششم. کاپادوکیه و شهرهای زیرزمینی )

سید علی رضا شفیعی مطهرآخرین به روز رسانی: ۱۴۰۲-۰۵-۱۹

۰ 462 خواندن این مطلب 3 دقیقه زمان میبرد

اکثر گردشگران کاپادوکیه را با بالون هایی بر فراز کوه های مخروطی شکل می شناسند ولی ازنظر تاریخی کاپادوکیه محدود به یک منطقه کوچک نبوده و سرزمین وسیعی در مرکز آناتولی مشتمل بر چند استان امروزی است.
قدیمی ترین سند تاریخی در مورد کاپادوکیه ، کتیبه بیستون است که اهالی این منطقه را به عنوان یکی ازخراج گذاران داریوش کبیر ذکر می کند. چند وجه تسمیه برای کاپادوکیه ذکرشده که در یکی از آنها کاتپاتوکا نامی از پارسی باستان به معنی جای اسب های زیباست.
بعد از انقراض هخامنشیان، یک ایرانی به نام” آریاراد” یک پادشاهی در کاپادوکیه به پایتختی “مازاکا” ایجاد کرد. این شهر بعدا به قیصریه یا همان کایسری امروزی تغییر نام پیدا کرد.
حتی وقتی استرابو مورخ یونانی زبان، پانصد سال بعد از داریوش کبیر از کاپادوکیه بازدید می کند، مردم این ناحیه را ایرانی و از آتشکده ها و مراسم زرتشتیان کاپادوکیه تعریف می کند.
از قدیم مردم کاپادوکیه با کندن غارهایی در دل سنگ های آتشفشانی منطقه در کوهها و گاهی زیر زمین برای خود خانه می ساختند.
تاریخ دقیق ساخت این شهرهای زیرزمینی مشخص نیست.
برخی پایه گذاری آن ها را با ذکر مثال های مشابهش در ایران (در کاشان، خمین و…) به پیروان زرتشت و دیگرآیین های ایرانی نسبت می دهند.
“وندیداد” یکی از کتب مقدس زرتشتی توصیه می کند که برای درامان ماندن از دیو و زمستان های شیطانی، به خانه های زیر زمین پناه ببرید.
بعد از میلاد ، مسیحیت به تدریج جای آیین های ایرانی را در کاپادوکیه می گیرد و این منطقه به یکی از مراکز مهم تبلیغ و ترویج مسیحیت تبدیل می شود.
با رسمی شدن مسیحیت کلیساهای زیبایی در دل کوه های مخروطی و خاص منطقه ساخته می شود که امروزه با نام موزه فضای باز گورمه معروف شده و هر روز صدها گردشگر را از کشورهای مختلف جهان به خود جذب می کند.
بعد از دیدن این کلیساها ، به دیدن شهر زیرزمینی کایماکلی رفتیم.
مسیحیان برای فرار از حملات مسلمانان و…، خانه های زیرزمینی کاپادوکیه را توسعه می دهند و به تدریج به شهرهای زیر زمینی چند طبقه تبدیل می کنند که تا سی هزار نفر در آنها مخفیانه زندگی می کردند.این سازه ها فقط مخفیگاه موقتی نبود بلکه برای خود آشپزخانه اشتراکی، انبارغله ،طویله ، چاه آب و تونل تهویه هوا ، کارگاه ذوب فلز، کلیسا، قبرستان و حتی شرابخانه داشتند.
۱۵۰ تا ۲۰۰ سکونتگاه کوچک و بزرگ زیر زمینی در کاپادوکیه کشف شده که بعضی از آنها قابل بازدید است.
مسیحیان از این خانه های زیرزمینی تا اوایل قرن بیستم برای مخفی شدن از حملات ترکان مسلمان استفاده می کردند و با مهاجرت آنها متروک شدند.
در سال ۱۹۶۳ به صورت اتفاقی یکی از این شهر های زیرزمینی کشف و به تدریج برای بازدید عمومی باز شدند.
بعد از دیدن بخش زیرزمینی کاپادوکیه، نوبت به دیدن آن از بالا بود. درقلعه تاریخی اوچ حصار، با بالارفتن از ۲۷۵ پله، به ارتفاعی رسیدیم که چشم انداز زیبایی از خانه های مخروطی معروف کاپادوکیه داشت.
بعد از آن به دره عشاق و محوطه پاشا باغ رفتیم که به خاطر دودکش های جن (fairy chimney) معروف هستند.
در قدیم راهب های مسیحی در داخل این دودکش های جن، صومعه هایی را برای عزلت نشینی ساخته اند.
ولی کاپادوکیه منطقه وسیعی هست و فقط محدود به Göreme و اطراف آن نیست.
خانقاه و آرامگاه حاجی بکتاش ولی در شهری به همین نام در کاپادوکیه قرار دارد و مقصد بعدی ما بود. حاجی بکتاش هم پیشوای بکتاشیه بوده و هم در بین علویان یک شخصیت مقدس محسوب می شود.
آتاتورک همه فرقه های مذهبی مثل مولویه و بکتاشیه و… را ممنوع می کند و این مرکز مذهبی هم تعطیل میشود ورهبر مذهبی بکتاشیه به آلبانی فرار می کند.
مجسمه ای از آتاتورک با یک نقل قول پر معنی از او در جلوی آرامگاه نصب شده بود: “واقعی ترین مرشد ما در زندگی علم است”
امروزه مجموعه حاجی بکتاش به صورت موزه درآمده و قابل بازدید هست.
بعد از خوردن غذا در شهر حاجی بکتاش به سمت شهر آکسارای حرکت کردیم و شب را در این شهر ماندیم.