مباحث اسلام شناسی۷
بسم الله الرحمن الرحیم
مباحث اسلام شناسی
خود را دریاب ۷
…. آنچه بیان شد، در شناخت انسان مهم است. اما خود را دریابیم. برای این مهم،آیا باید به تجربه، تحقق یابد؟ این رویه دشوار و گاهی ممکن نیست.
یعنی برای نحو رفتار خود، در فرماندهی، ریاست، مقام و اشراف به بعض مناصب یا شئونات جمعی یا امور اقتصاد واستیلا و تسلط بر نفوس یا اموال و نوامیس و… سعی به احراز و وصال، بی معناست. البته در لزوم به وقت تکلیف، گریزی از آن نیست. اما گمان نشود که بحث خلو و راحت از ابتلا به آن است. یعنی بدون حاجت به مناصب خاص، ابتلا به موارد مشابه، ممکن است. بقول عقلا، چون صد آید، نود هم پیش ماست. بعبارت واضح، باقایق و دلو خود که خیانت رواست، در کشتی وبا وجود هزار ابزار خاص، مراتب طغیان و خلاف به اضعاف و تزاید است.
بنابراین، مواظبت لازم است؛ که نقص و عیب و اهمال در امور، به حد زیادت نیست؛ گاه با نقطه ای، محرم، مجرم شود.
عدم توانایی انسان در خویشتن داری از حرمت امور جزئی، نشان از حقیقت احساس شکست وی، در مواجهه با زیادت شتاب حرکت، در مسیر بحد زیاد از آن است. بنابراین غصه و اندوه فقدان بعض مراتب از شئونات دنیوی، لازم نیست، اما به معنی راحت طلبی و سکون و بی تفاوتی نیست؛ که فریاد
واعدوا لهم مااستطعتم من قوه
منحصر به میدان رزم نیست.
یعنی بدان که در کثرت عده و توان و زیادت قدر و قدرت و هیمنه و جاه وعشیره و اطرافیان، بیش از فقد این امور، سعی به مهار نفس لازم است. واعدوا لهم…. به دشمنان نفس است که اهم از تمام به جوهر نفس باید بنگریم.
آیا در وقت وهنگامه فضل و روزی خدای، به اکرمنی الله دل خوش کنی و عزت و تکریم خود،گمان به شائبه نفس در کرم خدای به جواز فخر و مباهات به غیر، روا هست؟!
بنابر این، موقعیت ها بمنزله رسیدن به مواقف غایت حرکت نیست. گاهی اتاق فرمان، منزل و ماوی نیست؛ دروازه ای برای ورود به درک و جهنم است!
یعنی هر نعمت و نشاط دنیا، بمعنی واقع ان نیست. گاه درد و مصیبت است….
کاظم محمدی آرند